Daniel Obajtek: gdyby nie połączenie z PKN Orlen, Lotos za 7-8 lat przestałby istnieć (2023)

Łukasz Kijek, Damian Szymański, money.pl: Lubi pan PiS?

Daniel Obajtek, prezes PKN Orlen: Lubię. Rząd PiS robi dużo dobrego dla Polski. Ija to bardzo doceniam.

Będzie pan wspierał tę partię wwyborach?

A dlaczego miałbym wspierać?

Był pan wten weekend na konwencji programowej Prawa iSprawiedliwości.

Tak, byłem. Zostałem zaproszony do udziału wpanelu dotyczącym bezpieczeństwa energetycznego Polski. Orlen, przy dobrej współpracy zrządem, konsekwentnie to bezpieczeństwo buduje, więc moja obecność wtakiej dyskusji była naturalna. Zresztą jestem jedynym prezesem Orlenu, który wprost mówi: "Tak, jestem członkiem Prawa iSprawiedliwości". Inni prezesi nie mieli tej odwagi inazywali siebie bezpartyjnymi fachowcami, aprzecież byli wybierani zklucza politycznego.

I będzie pan pomagał partii?

Każda partia idzie do wyborów ze swoim własnym programem wyborczym, uwzględniającym także konkretne rozwiązania dla gospodarki. Program realizowany przez PiS nie podmył pozycji Orlenu, wręcz przeciwnie. Orlen to dziś silna firma, największa wEuropie Środkowej.

W 2019 r. wyjechały cysterny obklejone banerami szczującymi na opozycję. Wtym roku tego więc nie będzie?

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Więc zostają panu spoty telewizyjne. Jak ten broniący wizerunku Orlenu, wktórym widzimy przeciwników politycznych Jarosława Kaczyńskiego.

Spot, do którego panowie nawiązują, broni wizerunku koncernu iprostuje nieprawdziwe informacje na nasz temat. Jesteśmy, niestety, regularnie oczerniani przez polityków opozycji, którzy winnych krajach za takie działania zostaliby pociągnięci do odpowiedzialności.

Co ma pan na myśli?

W innych krajach koncerny walczą zosobami, które je bezpodstawnie atakują, konfabulują, co może prowadzić do obniżenia wartości spółki istrat dla akcjonariuszy. Krzywdzące wypowiedzi spotykają się ze stanowczą reakcją prawników tych koncernów, którzy na wszelkie pomówienia konsekwentnie odpowiadają pozwami.

Dlaczego nie zamyka pan tak ust politykom opozycji wkraju?

Bo wyroki sądów nie zapadają wtakich sprawach zdnia na dzień, można czekać nawet kilkanaście lat. Poza tym ciąganie kogoś po sądach nie sprawia mi przyjemności. Decyduję się na to tylko wostateczności. Nadal więc liczę na opamiętanie się polityków opozycji.

To uderza pan teraz wreformę sądownictwa Zbigniewa Ziobry. Aż kilkanaście lat?

Nie namówicie mnie panowie na krytykę działań ministra Ziobry. Nie widzę ku temu żadnych podstaw. Szanuję go. Tak już jest, że jak ktoś działa skutecznie, aprzy tym narusza potężne interesy różnych grup wpływu, to zawsze jest krytykowany. Sam tego doświadczałem, ale nigdy się nie ugiąłem. WPolsce odpowiedzialność za słowo jest mniejsza niż winnych krajach. Na pewno mniej kosztuje.

A ile ten spot kosztował Orlen?

Zrobiliśmy go własnymi zasobami.

Kiedy słyszy pan głosy polityków PO, że zostanie pan rozliczony po wygranych wyborach, to co pan sobie myśli?

Jestem spokojny. Nie mam sobie nic do zarzucenia. Wszystkie moje działania zawsze mają ten sam cel: rozwój firmy iumacnianie jej pozycji na świecie. Pracuję dla dobra Orlenu, kraju ipolskiej gospodarki. Proces połączenia Orlenu zLotosem był trudny iwymagający. Zaangażowanych wniego było łącznie ponad 100 ekspertów zobu firm, specjalistów branżowych czy doradców zewnętrznych zrenomowanych firm ikancelarii.

Ale co najważniejsze, dziś już wyraźnie widać to, czego my byliśmy pewni od samego początku –że to słuszna decyzja. Połączenie Orlenu zLotosem, atakże zPGNiG, czy wcześniej zEnergą było konieczne, by budować bezpieczeństwo energetyczne Polski. Wpojedynkę żadna ztych firm nie byłaby wstanie skutecznie przeprowadzić transformacji energetycznej, bo do tego potrzebny jest odpowiedni kapitał. Razem, jako jeden silny koncern mamy takie możliwości.

W tym roku zainwestujemy 36 mld zł, co oznacza, że przez ostatnie osiemlat na inwestycje przeznaczone zostanie wsumie ponad 93 mld zł. Były szef Orlenu wtakim samym czasie na rozwój przeznaczył 24 mld zł. Nie była to więc nawet kwestia odtworzenia majątku, bo inwestował ok. 3mld zł rocznie. Ale na tym zakończę ten wątek, bo nie chcę go atakować wżadnym aspekcie.

Jacka Krawca?

Tak.

A żałuje pan, że go zatrzymała swojego czasu prokuratura?

Szczerze? Osobiście współczuję mu tego zatrzymania. Choć do tego ręki nie przyłożyłem. Jeżeli ktoś będzie oglądał się do tyłu, nie pójdzie do przodu, dlatego też nigdy niczego nie zbierałem na innych prezesów. Co więcej, zwiększością nawet rozmawiałem idzieliłem się doświadczeniami.

Z prezesem Olechnowiczem zLotosu pan rozmawiał?

Z nim akurat nie. Pan Olechnowicz gubi się wtym, co mówi. Sam kilkakrotnie, nawet przez Polską Agencję Prasową, podawał, że prywatyzacja Lotosu musi nastąpić wcześniej czy później. Dodatkowo wskazywał daty tej prywatyzacji. Doskonale sobie zdawał sprawę ztego, że są różne zależności otoczenia makroekonomicznego.

Natomiast kiedy my podjęliśmy się realizacji takiego procesu, stał się jednym znajzagorzalszych jego krytyków. Powiem wprost: gdyby nie połączenie zPKN Orlen, Lotos za 7-8 lat przestałby istnieć. Czysty przemysł rafineryjny, który produkuje tradycyjne paliwa, nie jest obecnie bonusowany na giełdach. Ipan Olechnowicz doskonale to wie.

Czyli nie zgadza się pan zzarzutami, że teraz Orlen został monopolistą, mając 90 proc. udziałów wrynku paliw.

Nie. Warunki, na których Komisja Europejska wydała zgodę na połączenie Orlenu zLotosem, wykluczyły powstanie jakiegokolwiek monopolu. Do Polski sprowadzane jest ponad 5milionów ton paliw zróżnych kierunków. Ojakim monopolu mowa?

Ale jakoś tych 5milionów ton paliw nie przeszkodziło panu trzymać ceny benzyn wgrudniu na wyższym poziomie, tak aby wstyczniu nie skoczyły one nagle po przywróceniu podatku VAT.

Toabsurd, że tłumaczymy się ztego, żeceny paliw niewzrosły. Opozycja mówiła, że robiliśmy jakieś górki cenowe. Bzdura. Działamy wkonkurencyjnym otoczeniu, aprzy tym musimy zadbać, żeby paliwa na naszych stacjach były dostępne dla klientów. Iztego się wywiązujemy.

Czyli pan bierze pod uwagę dłuższy okres, awszyscy się mylą, bo skupili się na grudniu, kiedy ceny paliw rzeczywiście były wPolsce wyższe niż gdzie indziej. Nie widzą jednak tego, że płacili mniej wcześniej?

Tak. Bo wyrywanie tego grudnia -jak zdania zkontekstu -nie daje obrazu całości.

A propos paliw. Powiedział pan, podczas konwencji PiS, że ceny na stacjach będą spadały. Ile wtakim razie będzie kosztowało paliwo przed wyborami?

Mogę wybiegać jedynie tydzień, dwa tygodnie do przodu. Wszyscy widzą, że ceny ropy na światowych rynkach spadają. Chociaż tutaj od razu uściślę, że to nie jest tak, że jak spada cena ropy, to automatycznie spada również cena benzyny.

No tak, to zależy jeszcze od kursu złotego wszczególności do dolara, wktórym kupujecie potrzebne wam surowce.

Dokładnie tak. Ale chodzi ojeszcze inną rzecz –podaż ropy wkonkretnym miejscu. Zdarzają się przecież awarie weuropejskich rafineriach, strajki itd. To wszystko wpływa na notowania surowca na Starym Kontynencie. Widzimy jednak, że trend cen jest dobry. Oczywiście, mamy też kilka punktów zapytania, jak kolejne decyzje OPEC, czy to, co dzieje się wChinach. Wponiedziałek obniżyliśmy cenę oleju napędowego o10 groszy.

A co zbenzyną?

Tutaj sytuacja jest nieco inna. Jest duże zapotrzebowanie na benzynę wEuropie idlatego też jej cena obecnie jest wyższa niż oleju napędowego.

Zejdziemy wtakim razie zceną paliwa poniżej np. 5,5 zł?

Poziom płacy minimalnej, wtym dla pracowników stacji paliw, też nie stał wmiejscu.

Ma pan problem jak prezes Filipiak zComarchu, który mówił swoim pracownikom, że budżet płacowy nie jest zgumy ima kłopot zkolejnymi żądaniami podwyżek?

Jestem zdania, że za dobrą pracę należy się dobra płaca, ato zkolei napędza gospodarkę. Jak się będzie ludziom płacić wguzikach, to później guzik będą mogli kupić. Atak być nie powinno. Martwię się jednak ocoś innego...

Tak?

Nie chcę, żeby wartość naszego koncernu była zaniżana przez nieodpowiedzialnych polityków.

Z rządu?

Nie, zopozycji. Jeśli wychodzi przewodniczący największej partii opozycyjnej imówi, że paliwo powinno być po 4-5 zł, aOrlen okrada Polaków, to muszę wtej kwestii głośno protestować. To działanie na szkodę firmy icałej polskiej gospodarki.

No dobrze, panie prezesie, ale to nie politycy opozycji są uwładzy od ośmiulat.

Ale fundusze, zktórymi rozmawiamy, pytają ote wypowiedzi. Inwestorzy obawiają się, co mogłoby stać się po wyborach wPolsce, gdyby spełnione zostały populistyczne obietnice niektórych polityków opozycji.

Czy np. proces fuzji zLotosem zostałby odwrócony, czy zaczęłoby się odgórne sterowanie cenami paliw wkraju, skoro chcą, żeby benzyna była po 4-5 zł? Inwestorzy tego nie wiedzą, dlatego martwię się, że kapitalizacja naszej firmy może być zaniżona, bo rynek nie będzie chciał unas przez taką nieodpowiedzialną retorykę inwestować. Iżeby była jasność –gdyby coś takiego opowiadali politycy prawicy, to też bym to krytykował.

A kapitalizacja nie jest przypadkiem zaniżona m.in. przez podatek od zysków nadmiarowych, który premier Sasin raz zapowiada, araz się zniego wycofuje?

Orlen nie ma nadmiarowych zysków. Ostatni kwartał to zysk uwzględniający już wcałości akwizycję Lotosu iczęściowo PGNiG, awięc dodatkowo dwie duże firmy. Ipo fuzjach zysk netto oscyluje wokolicach 7-8 proc. do przychodów. Tak jak to wyglądało wcześniej. Co więcej, nie można patrzeć na zysk tylko zjednego roku, bo na przykład w2020 r., podczas pandemii, nasz wynik był zgoła inny. A duże inwestycje finalizuje się wciągu 4-5 lat, co oznacza, że muszą mieć one zapewnione finansowanie na przestrzeni całego tego okresu.

Dodatkowo, wuzasadnieniu komisji pojawiły się dwa punkty, dlaczego taki podatek jest wogóle rozważany. Po pierwsze, chodzi oto, żeby zrekompensować konsumentom podwyższone koszty, apo drugie, aby przeznaczyć te pieniądze na transformację energetyczną. Orlen oba te postulaty spełnia. Zapłaciliśmy bowiem 14 mld zł na stabilizację cen gazu, awciągu najbliższych lat wydamy na inwestycje 320 mld zł, zczego praktycznie połowa idzie na transformację.

Czyli jest pan przeciwko tej daninie?

Tak, zdecydowanie jestem przeciwny temu podatkowi. Ktoś przecież musi mieć kapitał, żeby zmieniać polską gospodarkę na zieloną. Nie mówiąc już otak ważnych rzeczach dla Polaków, jak przyłącza gazu. PGNiG nie miał pieniędzy, żeby zasilić Polską Spółkę Gazownictwa. Ludzie byli informowani, że dopiero za dwa, trzy lata zostaną przyłączeni do sieci gazowej. Wtym roku, już po dokapitalizowaniu spółki, przyłącze dostanie niemal 90 tys. gospodarstw domowych, o25 tys. więcej niż pierwotnie zakładano. Wprzyszłym roku problem będzie już moim zdaniem rozwiązany.

W porządku. Wróćmy więc do inwestycji. Ma pan Orlen Paczkę. Nie przydałby się panu jakiś e-commerce do portfolio?

Rozglądamy się, analizujemy wszystkie możliwości, które mogą dać nam wymierny zwrot zinwestycji.

A rafineria Schwedt wNiemczech? Niemieckie media rozpisują się otym, że Orlen jest głównym rozgrywającym wtej sprawie.

Otrzymujemy wiele propozycji inwestycyjnych od kluczowych podmiotów zinnych państw. Każda okazja biznesowa jest przez nas analizowana. Ale nie okażdej mogę mówić. Natomiast niemieckie media rozpisują się oOrlenie wtym kontekście, bo słusznie oceniają naszą firmę jako silnego isolidnego gracza na europejskim rynku.

Panie prezesie, dużo mówił pan ogospodarce. Nie boi się pan, że 800 plus bardziej zaszkodzi, niż pomoże polskim rodzinom?

Chodzi panom oinflację, prawda?

Chociażby. Plus jeszcze krzyżuje szyki NBP.

Uważam, że 800 plus nie zwiększy inflacji wnaszym kraju. Jeśli ktoś wydaje te pieniądze na kształcenie swoich dzieci, czy na zakup podstawowych produktów, to stymuluje wten sposób gospodarkę.

Właśnie oto chodzi. Zwiększy popyt, aprogramy społeczne powinny być celowane do grup, które tego potrzebują. To nie jest nasza opinia, ale Międzynarodowego Funduszu Walutowego, na który często powołuje się prof. Glapiński, choć wzupełnie innej sprawie (chodzi oczas, kiedy zaczęto podnosić stopy procentowe –przyp.red.).

A czy 500 plus podniosło inflację?

Ale wtedy wychodziliśmy zdeflacji. Były zupełnie inne warunki gospodarcze. Nie można tego porównywać.

A czy właśnie nie przydałoby się wygaszenie, tak by uporać się ze wzrostem cen?

Te środki zwiększą produkcję iwefekcie przysłużą się ogółowi.

Pod jednym warunkiem –że wzrośnie wydajność pracy, aznią mamy problem od lat, bo prywatne inwestycje leżą przez nagłe zmiany legislacyjne rządu.

Jestem przekonany, że iztym Polacy sobie poradzą. Orlen udowodnił, że można inwestować iprzekuwać to na zyski.

Łukasz Kijek, szef redakcji money.pl

Damian Szymański, dziennikarz, zastępca szefa redakcji money.pl